Dân số gốc Do Thái trên thế giới chỉ khoảng gần 13,8 triệu người (khoảng hơn 0,19% dân số thế giới – số liệu năm 2013), tức là cứ khoảng 517 người thì có 1 người Do Thái. Thế nhưng, vào khoảng giữa thế kỷ 19, 1/4 các nhà khoa học trên thế giới là người Do Thái và tính đến năm 1978, hơn một nửa giải Nobel rơi vào tay người Do Thái. Israel, đất nước duy nhất của người Do Thái trên thế giới là một trong số những nước đi đầu trong khoa học – kỹ thuật, giáo dục…
Tại sao một dân tộc bị lưu đày, truy đuổi nhiều năm lại sản sinh ra nhiều nhân vật xuất chúng như Albert Einstein, Karl Mark, Picasso, Soros,… và cùng một loạt thành tự khoa học, nghệ thuật,… cũng như nhiều tài phiệt kinh tế như vậy?
Đại đa số giới chuyên gia cho rằng: Người Do Thái sở dĩ đạt được nhiều thành tựu như vậy nguyên nhân là bởi vì họ vô cùng xem trọng giáo dục gia đình. Mặc dù, phải trải qua rất nhiều khó khăn suốt một thời gian dài, người Do Thái không quên dành cho con nền giáo dục tốt nhất. Trải qua cuộc sống khó khăn nhiều năm, người Do Thái còn dần dần tìm ra bộ phương pháp giáo dục gia đình đặc biệt.
Sau đây là 5 điều mà AzFin đúc rút ra khi theo dõi và quan sát cách dạy con của người Do Thái.
I. Tôn thờ trí tuệ
Khi còn nhỏ, những đứa trẻ Do Thái luôn được dạy về việc Trí tuệ là quan trọng nhất trong cuộc đời này.
Câu chuyện: ”Nhà cháy rồi, con cần mang theo trí tuệ!”
Una là một bé gái Do Thái xinh xắn, năm nay Una 5 tuổi.
Một hôm, Una đang đọc truyện tranh thì nghe mẹ nói:” Mẹ có điều này muốn hỏi con. Là thế này. Nếu có một ngày nhà chúng ta không may bị cháy, khi chạy đi, con cần mang theo thứ gì?”
“ Quá đơn giản ạ, con phải mang tiền hoặc vàng theo! Vì chúng rất có giá trị”. Una trả lời một cách chắc chắn.
“ Không đúng rồi, con hãy nghĩ kỹ xem nào?”. Mẹ Una vừa lắc đầu vừa nói
“ Vậy con sẽ mang theo truyện tranh, vì mẹ nói sách vở rất quan trọng, cần trân trọng sách vở”. Una trả lời mẹ
“ Una, con hãy thử nghĩ xem nào, vì bảo bối này vừa không có hình dáng, lại không có màu sắc và mùi vị, con có biết đó là thứ gì không?”
“ Con xin lỗi mẹ, con không biết ạ”.
“ Không sao, mẹ nghĩ cần nói cho con, nếu nhà mình bị cháy, con cần mang theo trí tuệ của mình. Vì trí tuệ là thứ không thể đốt cháy được và nó sẽ mãi mãi ở bên cạnh con, Una hiểu chưa nào?”. Mẹ Una nói một cách long trọng.
“ Ồ, con hiểu rồi, con cần mang theo trí tuệ, vì chẳng ai có thể lấy trí tuệ của con đi cả”. Una gật gù đáp lời mẹ.
Trong gia đình Do Thái, có rất nhiều câu hỏi tương tự được đưa ra. Mục đích cốt lõi cũng là hằn sâu vào tâm trí những đứa trẻ “trí tuệ là điều quý giá nhất, vì không ai có thể ăn cắp được chúng”. Lịch sử cũng đã chứng minh điều đấy khi dân tộc Do Thái bị tước đoạt tài sản, truy đuổi nhiều năm trong lịch sử nhưng cuối cùng vẫn vươn lên và có ngày hôm nay với nhiều thành tựu và gia sản.
Có một câu nói: “Nếu chia của cải xã hội cho mọi người đều như nhau, sau 10 – 15 năm của cải lại về tay hầu hết những người giàu trước đó” – ý nghĩa về dài hạn trí tuệ sẽ là nền tảng cho sự thịnh vượng. Của cải có đặc tính phân phối lại liên tục và chỉ những người xứng đáng mới có thể sở hữu chúng lâu dài.
Và vì người Do Thái tôn thờ trí tuệ. Vậy nên họ cũng thực hiện phương pháp nuôi dưỡng trí tuệ ngay từ khi đứa trẻ còn rất nhỏ.
Các bà mẹ Do Thái có ý thức nuôi dạy trẻ ngay từ khi trong bụng. Họ rất quan tâm đến việc đọc sách, học toán cũng như các chế độ dinh dưỡng để tốt cho thai nhi. Người Do Thái cũng quan niệm rằng, việc các bà mẹ học tập khi mang thai cũng giúp tư duy trẻ tốt hơn.
Khi trẻ còn bé, người Do Thái đã cho trẻ tiếp cận các hình thứ như:
– Học thuộc Thánh Kinh: Mục đích là để trẻ phát triển bộ nhớ hơn là việc hiểu sâu. Đây sẽ là nền tảng cho trí nhớ siêu việt của người Do Thái sau này.
– Cho học ngoại ngữ từ sớm: Thời điểm trẻ học ngoại ngữ tốt nhất là dưới 3 tuổi, và tốt thứ hai là dưới 6 tuổi, các bậc cha mẹ Do Thái sẽ nói chuyện vs con bằng các ngoại ngữ khác nhau, trẻ sẽ tự thấm được các ngôn ngữ này.
– Khuyến khích trẻ sống trong môi trường sách vở: Khi trẻ còn bé, họ để những trái cây như nho hay mật ong vào các trang sách – tạo hứng thú và trong tiềm thức những đứa trẻ rằng “sách vở luôn gần gũi và ngọt ngào”.
– Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi, cho dù là những câu hỏi ngây ngô nhất: Đối với dân Do Thái, việc này là để trẻ phát triển khả năng tự tư duy, đặt câu hỏi. Ban đầu những câu hỏi có thể ngây ngô và đơn giản nhưng thời gian dài sẽ hình thành nên tư duy cũng như kỹ năng đặt câu hỏi. “Nguồn gốc của trí tuệ là hoài nghi, luôn đặt câu hỏi”
II. Tự lập
Đối với nhiều người chúng ta luôn có suy nghĩ rằng trẻ nhỏ đang còn non nớt, chưa thể làm được việc gì. Tuy nhiên người Do Thái không cho là như vậy. Họ luôn tạo điều kiện cho trẻ nhỏ tin tưởng vào bản thân chúng. Các bậc cha mẹ cho con mình lao động từ rất sớm. Đặc biệt, dân tộc Do Thái còn giao cho những đứa trẻ nhỏ của mình công việc hơi “quá sức” một chút so với độ tuổi. Trẻ 8 tuổi thì làm việc của trẻ 10 tuổi, 10 tuổi thì làm việc của trẻ 12 tuổi. Mục đích của điều này thực chất không phải là để trẻ hoàn thành công việc xuất sắc mà là để trẻ tư duy, tìm cách thực hiện những công việc khó. Qua đó sẽ học hỏi và hình thành các kỹ năng tự xử lý vấn đề ngày một tốt hơn.
Những đứa trẻ Do Thái được dạy rằng thất bại là một phần của cuộc chơi. Phải luôn có tinh thần dám làm, dám trải nghiệm và chấp nhận thất bại vì “khi làm có thể thành công hoặc không, nhưng nếu không làm chắc chắn không thành công”. Điều này rèn luyện cho trẻ sự tự chủ trong việc theo đuổi sở thích cũng như ra quyết định.
III. Kinh doanh và quản lý tài chính là những kỹ năng cơ bản cần phải có trong dân tộc Do Thái
Khác với hầu hết chúng ta sợ việc trẻ con tiếp xúc với tiền bạc, dân tộc Do Thái qua bao đời lưu lạc đã hiểu rằng chỉ một xã hội, một dân tộc phát triển về kinh tế mới có thể đem lại sự tự do, hạnh phúc và bình đẳng. Vì thế dân tộc Do Thái rất ý thức trong việc giáo dục con em họ về tiền bạc, đặc biệt môn học kinh tế, kinh doanh và tài chính được đưa vào giáo dục nhà trường cũng như gia đình từ rất sớm. Ví dụ như:
– 3 tuổi, trẻ đã bắt đầu học nhận biết về đồng tiền
– 5 tuổi, trẻ đã được giao làm các việc đơn giản để kiếm tiền như dọn dẹp nhà cửa,..
– Rèn luyện đức tính tiết kiệm, lập kế hoach tài chính nhưng tuyệt đối không keo kiệt.
– Lên cấp 2 môn học về kinh tế, kinh doanh bắt đầu được đưa vào chương trình học. Cấp 3 trở thành những môn rất quan trọng. Thậm chí đại học, nhiều trường kinh tế khi tốt nghiệp nhóm gồm 10 người phải tạo ra một dự án kinh doanh có doanh thu 1 triệu đô mới đủ điều kiện tốt nghiệp.
Trẻ em Do Thái luôn được giáo dục rất kỹ càng về kỹ năng quản lý tiền bạc từ đấy cũng là nền tảng tạo ra nhiều tài phiệt sau này của thế giới như George Soros, Larry Ellison, Michael Bloomberg, Sergey Brin, Lawrence (Larry) Page, Steven Ballmer,….
IV. Thân thiện với người khác, lễ phép với người trên
Trên con đường của một người, không ai có thể tự mình làm tất cả. Một cá nhân trở nên xuất chúng, thành công ngoài khả năng và sự cố gắng luôn xuất hiện sự giúp đỡ của những người xung quanh, sự tạo điều kiện và giáo dục của gia đình. Người Do Thái hiểu được sức mạnh của tập thể vì thế các cha mẹ Do Thái cũng dạy trẻ nhỏ yêu thương, giúp đỡ những người xung quanh, đề cao tinh thần đoàn kết. Bên cạnh đó phải lễ phép với cha mẹ, thầy cô, người lớn trong gia đình, hàng xóm,…
Đặc biệt là khả năng lắng nghe luôn được đề cao. Trẻ em Do Thái được dạy rằng:” Con có 2 cái tai nhưng chỉ có 1 cái miệng”. Cũng giống như tỷ phú John D. Rockefeller từng nói: “Nhớ điều người khác nói với bạn chứ không phải những gì mà bạn đã biết”. Chỉ khi chúng ta rộng mở, sẵn sàng tiếp nhận những thứ mới, xu thế tương lai thì chúng ta mới có thể học được nhiều điều.
V. Cơ thể khỏe mạnh mới là tiền đề của hạnh phúc
Cha mẹ Do Thái thường lấy lịch sử dân tộc mình làm dẫn chứng để con cái hiểu tầm quan trọng của việc giữ gìn sức khỏe. Trải qua hơn hai nghìn năm phiêu bạt và nhiều lần bị sát hại, dân tộc Do Thái vẫn không bị hủy diệt, ngoài ý chí sinh tồn kiên cường và trí tuệ uyên bác, còn có một nguyên nhân không thể thiếu là sự coi trạng đối với sức khỏe. Chính vì có thể chất khỏe mạnh nên họ mới có thể chống lại mọi loại bệnh tật và tiếp tục sinh tồn, phát triển thịnh vượng cho đến ngày nay.
VI. Tổng kết về cách dạy con của người Do Thái
Sự ưu tú và xuất sắc của người Do Thái không tách rời tôn giáo và nền giáo dục của họ. Trong tình cảnh bị truy sát và bức hại, dân tộc Do Thái vẫn không ngừng học hỏi , đoàn kết cùng những người Do Thái ở khắp nơi trên thế giới và cuối cùng giành được nhiều thành tựu đáng tự hào. Những thứ mà trẻ em Do Thái được dạy như:
– Tôn trọng trí tuệ, tài sản quý giá nhất mà không bao giờ có thể bị đánh cắp
– Khả năng tự lập bằng cách cho con tự làm mọi thứ trong khả năng
– Kiến thức về kinh tế, tài chính thông qua các bài học tài chính từ 3 tuổi
– Thân thiện, giúp đỡ người xung quanh. Lễ phép với người lớn tuổi
– Cơ thể khỏe mạnh mới là tiền đề của hạnh phúc.
Các chương trình của chúng tôi được phát sóng trên:
🌎 Website: https://azfin.vn/
🌎 Fanpage AzFin Việt Nam: https://www.facebook.com/AzFinVietNam
📺 Youtube: https://www.youtube.com/c/azfinvietnam
